Co będzie nam potrzebne?
W zasadzie tylko i wyłącznie multimetr z kompletem kabli. W tym manualu pokażę najprostsze czynności z wykorzystaniem multimetru cyfrowego DT830B.
Koszt takiego lub którejś z bliźniaczych wersji (np. DT860, DT9205A, etc) w sklepie nie powinien przekroczyć 20zł. Na allegro nawet za 5zł można znaleźć. Oczywiście można także posłużyć się miernikami analogowymi (wskazówkowe), czy urządzeniami do pomiaru konkretnych wielkości (amperomierz, woltomierz, omomierz), jednakże moim zdaniem do samochodu idealny jest miernik cyfrowy - możemy pomierzyć w zasadzie wszystko, bez większych błędów pomiarowych, a wielkość urządzenia jest trochę większa od telefonu komórkowego.
Podstawowe pojęcia.
-Prąd
Nazywany czasem natężeniem elektrycznym. Wyrażany jest jednostką Ampera (A). Na schematach i we wzorach oznaczamy jako I.
-Napięcie
Wyrażane jest jednostką Volta (V). Oznaczamy jako U.
-Rezystancja
Nazywana czasem oporem elektrycznym. Wyrażana jest jednostką Ohma (grecka litera omega [Ω]). Oznaczamy jako R.
-Praca
Nazywana czasem mocą. Wyrażana jest jednostką Wata (W). Oznaczamy jako P.
-AC
Prąd zmienny. Występuje m.in. w gniazdku sieciowym 220V. Często (np. na schematach, czy urządzeniach pomiarowych) oznaczany "falką" (~).
-DC
Prąd stały. Występuje m.in. w instalacji samochodowej 12V. Często (np. na schematach, czy urządzeniach pomiarowych) oznaczany "kreską" (-).
Tyle słowem teorii, w dalszej części nie będę już wspominał o prądzie zmiennym, gdyż interesują nas pomiary w naszym aucie, gdzie w zasadzie wszystkie rzeczy jakie będziemy mierzyć są zasilane prądem stałym.
Podstawowe zależności.
Zależności jest oczywiście wiele, jednak nas interesują dwie podstawowe zależności przydatne w samochodzie.
-Prawo Ohma
Stosunek napięcia na elemencie, do prądu na tym elemencie jest równy rezystancji tego elementu. Czyli we wzorze:
R=U/I
-Praca układu
Praca układu jest równa iloczynowi napięcia i natężenie tego układu. Czyli we wzorze:
P=U*I
WNIOSKI
Na elementach nas interesujących wielkości R i P są stałe, co za tym idzie możemy zauważyć iż wraz ze zmianą napięcia zmienia się prąd i odwrotnie - im większe napięcie, tym mniejszy prąd, tak samo im większy prąd tym mniejsze napięcie.
Jak podłączać miernik do mierzenia odpowiednich wielkości?
Przykładowym układem będzie:
-Mierzenie prądu - amperomierz
Do mierzenia prądu zawsze podłączamy miernik szeregowo, do elementu podłączonego do zasilania. Schemat:
-Mierzenie napięcia - woltomierz
Do mierzenia napięcia zawsze podłączamy miernik równolegle, do elementu podłączonego do zasilania. Schemat:
-Mierzenie rezystancji - omomierz
Do mierzenia rezystancji zawsze podłączamy miernik równolegle, do elementu niepodłączonego do zasilania. Schemat:
Jak mierzyć?
Musimy odpowiednio połączyć układ (szczegóły wyżej) i dobrać odpowiedni zakres. Zasada dobierania zakresu jest bardzo prosta.
Po pierwsze pamiętamy o tym, żeby podłączać miernik do układu do którego jest przeznaczony - nie przekraczajmy górnych wartości podanych dla urządzenia.
Po drugie musimy wyrobić sobie nawyk uruchamiania jako pierwszego najwyższego zakresu. Dlaczego? Gdybyśmy korzystali z miernika analogowego, to zbyt mocne uderzenie wskazówki o koniec skali może spowodować jej wykrzywienie, tudzież ułamanie. Natomiast w urządzeniach cyfrowych może nastąpić przepalenie obwodów - są zabezpieczenia, nawet w tych najtańszych miernikach, jednak mimo wszystko warto wyrobić sobie ten nawyk. Czasem wystąpić też może niespodziewana zmiana w układzie - prąd czy napięcie może być większe. Więc co robić? Otóż zawsze po uruchomieniu multimetru ustawiamy najwyższy zakres i stopniowo schodzimy po jednym stopniu. Przykładowo dla pomiaru napięcia w instalacji samochodowej multimetrem DT830B ustawiamy najpierw zakres 600/1000 DCV, a potem stopniowo przechodzimy do zakresu 20DCV i z wyświetlacza odczytujemy wynik pomiaru.
Przykładowy pomiar.
Bierzemy żarówkę np. W5W (koszt około 1zł) oraz kabel dwużyłowy (koszt około 1zł/metr). Podłączamy bezpośrednio do akumulatora i mierzymy prąd, napięcie oraz rezystancję. Potem sprawdzamy Z dwóch wcześniej wymienionych wzorów odpowiednie wartości. Przy 12V, przy żarówce 5W, prąd powinien nam wyjść około 420mA, a rezystancja około 29Ω. Jeśli wyniki wyszły poprawne, to znamy już podstawowe zasady korzystania z multimetru.
UWAGA!
Nie biorę odpowiedzialności za powstałe szkody. U mnie to w pełni działa.
Zabraniam kopiowania bez zgody.
Mówię o sytuacji w której rezystancja i moc nie ulegają zmianie.
